• 25 اردیبهشت 1401
• 0 نظر

تفاوت چرم خوب و بد

مقدمه

چرم و محصولات چرمی از دیرباز در موارد مختلف مورد استفاده انسان ها بوده و همواره جزء زندگی آنها بوده است. پوست خام حیوانات در ابتدا فقط به صورت سنتی دباغی میشد و مورد استفاده قرار میگرفت، بسیاری بر این باور بودند که چرم به عمل آمده به روش سنتی بسیار باکیفیت است و دوام بیشتری دارد، اما با گسترش فعالیت های صنعتی، افزایش تقاضا برای پوست و چرم، نیاز به محصولات چرمی باکیفیت‏تر سبب این شد که دباغی سنتی دستخوش تحولی بزرگ شود و سیر تکاملی جدیدی را طی کند. حال این مسئله مطرح می‏باشد که دباغی سنتی و غیر اصولی در مقایسه با دباغی صنعتی و مدرن می‏تواند ملاکی برای خوب یا بد بودن چرم باشد؟ چرا که در زمانی که صنعت چرم هنوز توسعه یافته و مدرن نشده بود نیز چرم ‏های با کیفیت تولید می ‏شد.

برای پاسخ دادن به این سوال بایستی به زنجیره تامین چرم توجه نمود. به عبارتی باید دید که محصول چرمی که به دست مشتری رسیده است چه مراحلی را طی نموده است و در هر مرحله چه موضوعاتی بر کیفیت محصول نهایی موثر بوده است. تا مخاطب بتواند بر مبنای این نکات در مورد کیفیت چرم قضاوت نماید. مراحل تولید و عرضه چرم در ادامه در قالب هفت مرحله مشخص بررسی و در هر مرحله به موضوعات موثر بر کیفیت چرم اشاره شده است.

چرم برتر بر اساس مراحل تولید و عرضه چرم

چرم از ابتدای تولید تا مرحله نهایی مسیری پر فراز و نشیب را طی می‏کند، تشخیص تفاوت بین چرم‏ ها همواره مشکل است. چرم باکیفیت عالی، محصولی طبیعی است که در سطح آن تغییر چندانی ایجاد نشده باشد یا توسط ماده دیگری پوشیده نشده باشد، به طور کلی عاری از هرگونه ایرادی باشد. برای بررسی کیفیت چرم راه‏های مختلفی وجود دارد که در ادامه چرم استار به بررسی این مراحل پرداخته و به ویژگی ‏های چرم خوب و بد به طور دقیق اشاره کرده است.

1. مراحل رشد حیوانات

• حیواناتی که به صورت پرورش‏ یافته و در مراکز دارای امکانات مراقبتی رشد می‏ کنند به مراتب بهتر از حیواناتی هستند که در محیط طبیعی و روستایی رشد می‏ کنند، هرچند که پوست احشام کوهستانی در تمام نقاط دنیا مرغوب‌تر است به این دلیل که تغذیه در مراتع و وزش باد پوست حیوان را ورزش می‎دهد. حیوانات پرورش یافته در گاوداری‎های صنعتی تحت مراقبت دامپزشک رشد کرده از بیماری‏ ها و آسیب‏ های احتمالی به پوست در امان خواهند بود و دارای پوست صاف و با کیفیت ‏تری هستند. پوست حیوانات جوان نرم‌تر، کم ضخامت ‏تر و دارای منافذ ریزتر است و به همین دلیل احتمال آسیب دیدن از حشرات و آفات برای آنها کمتر خواهد بود. آب و هوا و میزان رطوبت در نوع پوست حیوانات بسیار موثر بوده به همین دلیل پوست حیوانات مناطق کم رطوبت با کیفیت‏ تر و گران‏تر است.
• دام ‏های رشد یافته در محیط طبیعی و روستایی در سال های رشد به دلیل عدم برخورداری از محیط پرورش مناسب و به علت برخورد با شاخه درختان و بوته‏ ها و سیم خاردارها بر روی پوست شان زخم‏ های کوچکی ایجاد می‏ شود که اثرات آن بصورت زخم های کوچک باقی می ‏ماند که در مراحل دباغی به روش مصنوعی روی آن‏ها پوشانده می ‏شود. هنگام منتقل کردن حیوانات از روستاها به کشتارگاه‏ ها عدم وجود فضای کافی، عقیم سازی، سپری کردن مسیر طولانی بدون آب و غذا، شکستگی دنده سبب می شود چرم نهایی کیفیت مطلوبی نداشته باشد. لذا اولین نکته ای که در قضاوت درباره کیفیت چرم باید درنظر داشت نوع رشد حیوانات است.

1. کشتار دام ها

• کشتار در کشتارگاه‏ های صنعتی و مکانیزه بدون استفاده از چاقو و به روش جدا سازی با جک پنوماتیک پوست از گوشت جدا می شود و چون ضخامت چرم به یک اندازه است، امکان آسیب به چرم به حداقل می رسد و چرم باکیفیت و مرغوبی بدست می ‏آید.
• در روش سنتی با خفه کردن و استفاده از شوکر برقی دام‏ ها را می ‏کشند و قصاب‏ های محلی و با استفاده از چاقو پوست حیوانات را می‏ کنند که سبب می‏ شود در پشت چرم اثرات ناشی از کارد باقی بماند، در اصطلاح به این عمل کاردمال می گوند که چرم در بعضی قسمت ‏ها دارای قطرهای نابرابر است و بر ارزش چرم تاثیر دارد. لذا به طور کلی می توان گفت کشتار در کشتارگاه های‏ صنعتی کیفیت بهتری از چرم را به دست می دهد.

1. دباغی چرم

• دباغی فرآیند تبدیل پوست به چرم فرآوری شده و بادوام است، روش دباغی تاثیر بسزایی بر کیفیت و قیمت نهایی محصول چرم دارد، به‌طور کلی یک چرم باکیفیت سطحی نرم و منعطف و پایدار دارد. چرم های حاصل از دباغی به دو روش صنعتی و سنتی، می توانند دارای کیفیت های متفاوتی باشند البته بستگی مواد و شرایط دارد، دباغی ناقص تاثیر زیادی در معیوب شدن چرم دارد.
• با استفاده از ماشین آلات مدرن، مواد اولیه مرغوب و به روش‎های کاملا علمی انجام می‏ شود و چرم حاصل از دباغی صنعتی چرمی باکیفیت و با دوام است. اکثر محصولات چرمی موجود در بازار چرم‌‌های دباغی‌شده با کروم‌ هستند. این فرایند برخلاف روش دباغی با مواد گیاهی فقط چند روز زمان می‌برد و به‌همین دلیل محصولات چرمی دباغی‌شده با کروم ارزان‌ترند. این روش ضایعات سمی نیز تولید می‌کند که بر سلامت محیط زیست تاثیر دارد.به علاوه بعضی چرم ها که به روش سنتی تحت نظر کارشناسان خبره و با استفاده از مواد گیاهی عالی دباغی می‏شود، جزء چرم ‏های مرغوب بشمار می‏ روند و می ‏تواند با چرم‏ های دباغی شده به صورت مدرن و صنعتی هم تراز باشد.
• لذا چرم‏ های حاصل از دباغی سنتی در مقایسه با دباغی مدرن در جایگاه پایین‏تری قرار دارد عموما بدون استفاده از دستگاه و بصورت دستی، مواد اولیه نامرغوب ایرانی و چینی، رنگ ‏های شیمیایی و به روش کاملا تجربی انجام می‏گیرد.
• تشخیص دقیق کیفیت چرم قبل از تولید به عواملی بستگی دارد که در روش صنعتی این موارد کنترل شده و تحت نظارت صورت می گیرد و منجر به تولید چرم مرغوب میشود اما در روش سنتی بسیاری از این عوامل غیر قابل کنترل است و بر کیفیت چرم تاثیر منفی دارد، اما در زمان تولید محصول عوامل متعددی سبب افت کیفیت محصول نهایی می‏شود.

1. طراحی محصول

• در طراحی محصولات توجه دقیق به نیازهای خریدار و بازار، دنبال کردن جدیدترین الگوهای مد در دنیا و همچنین به کار بردن طرح متناسب با چرم می ‏تواند در تولید محصول با کیفیت تاثیر به سزایی داشته باشد. به طور کلی محصولات تهیه شده از چرم مرغوب و با کیفیت دارای طراحی خاص و منحصر به فرد می ‏باشد. برخورداری از طراحان برجسته در حوزه محصولات چرمی ازجمله نکاتی است که چرم ماندگاری را در اختیار مخاطب قرار خواهد داد.
• عدم توجه به نیازهای مشتری، نداشتن الگوی مناسب برای طراحی، عدم استفاده از طراحان ماهر، عدم استفاده از ابزارهای طراحی مناسب، توجه نکردن به جزئیات فنی و کپی برداری از محصولات داخلی و خارجی سبب می شود که محصولات چرمی فاقد کیفیت مناسب طراحی شود. مشتریان نیز بخشی از کیفیت و خوب بودن محصول را به طراحی آن مرتبط می دانند. در همین راستا چرم جانتا طراحی ویژه محصول را برای مشتریانی که نیاز به یک محصول ویژه با مشخصات خاص هستند در دستور کار دارد.
• طراحی درست حتی میتواند بر بهای تمام شده محصول نیز اثرگذار باشد. لذا قیمت پایین یک محصول چرمی دلیل بر تقلبی بودن و یا کم کیفیت بودن آن نیست بلکه این امر می تواند به دلیل کاهش و یا حذف هزینه‏ های اضافی توسط طراحان چرم باشد.

1. تولید محصول

• استفاده از چرم‏ های مرغوب در کارگاه‎های پیشرفته با استفاده از انواع میزهای برش و تیغه ‏های اتوماتیک و دستگاه ‏های برش لیزری در نهایت سبب تولید محصولات عالی و باکیفیت می ‏شود. تولید محصولات چرمی دست ‏دوز به روش سنتی بسیار ارزشمند است، در این راستا استفاده از استادکارهای ماهر، استفاده از چسب و نخ و آستر مرغوب، توجه ویژه به جزییات دوخت، ساخت و کنترل کیفیت نهایی موجب تولید محصولات با کیفیت می‏ شود.
• اما گاهی اوقات در تولید محصول به دو روش سنتی و صنعتی مشکلاتی وجود دارد که موجب تولید محصول کم ارزش و فاقد کیفیت می شود. در تولید صنعتی استفاده از چرم و نخ و یراق بی‏ کیفیت، عدم توجه به جزئیات در دوخت و ساخت، مشکلات فنی، نداشتن ماشین آلات نوین و از طرفی دیگر در تولید سنتی استفاده از کارگران نیمه ماهر، تولید دستی، استفاده از ابزارآلات سنتی نظیر قیچی‏ ها و کاترها و عدم دقت لازم در حین برش و دوخت سبب بروز مشکلات در چرخه تولید و عرضه می شود.
• کالاهایی که به عنوان چرم عالی معرفی می شوند، از استحکام و کیفیت عالی به دلیل چیدمان متقابل الیاف برخوردار هستند و جزء بالاترین کیفیت چرم محسوب می شوند. در نتیجه شرایط موجود در واحدهای تولیدی و استفاده از ابزار آلات و یراق آلات و نیروی کار بر نتیجه ی محصول نهایی تاثیر گذار است.

#